[Update] Opta: geen regulering voor UPC en Ziggo

[Update] Opta heeft de verschillende deelmarkten in de Nederlandse telecomindustrie geanalyseerd en de conclusies vertaald in een reguleringsvisie voor de periode 2012 tot en met 2014. De resultaten van deze analyses worden de komende maanden voor een reactie aan de markt voorgelegd.

De belangrijkste conclusie is dat de elektronische communicatiemarkten zich over het algemeen de afgelopen periode ontwikkeld hebben in de richting van gezonde marktwerking. Dit komt tot uiting in aspecten als toegenomen breedbandpenetratie, verdere ontwikkeling van triple play en ander innovatief dienstenaanbod en investeringsbereidheid in vaste en mobiele infrastructuren. De dynamiek in de markt is volgens Opta groter dan drie jaar geleden, waardoor verdienmodellen onder druk staan. Een en ander leidt tot nieuwe en wisselende samenwerkingsverbanden, consolidatie en veranderende machtsverhoudingen, waarbij traditionele aanbieders rekening moeten houden met partijen als Apple en Google. Naar verwachting zullen de Europese en nationale wetgever met aanvullende regelgeving komen teneinde met de ontwikkelingen in de pas te blijven; regelgeving die voor de toezichthouder tot nieuwe of veranderende bevoegdheden kan leiden. Opta roept zichzelf hierbij op waakzaam te blijven. Tegelijkertijd geeft het aan dat de ontwikkelingen maken dat het op sommige vlakken een pas terug moet doen in regelgeving.

Op de verschillende retailmarkten speelt de digitalisering een grote rol, groter nog dan door Opta was voorzien. Vooral de mate waarin mensen omschakelen van analoge naar digitale televisie heeft – door de triple play-trend – consequenties voor de marktverhoudingen op alle retailmarkten. Desalniettemin wordt KPN vooralsnog als dominante partij gezien op de internet- en vaste telefoniemarkt. De televisiemarkt wordt door Europese regelgeving strenger bewaakt, waardoor Opta op basis van de zogenaamde drie-criteriatoets moet motiveren dat deze voor de Nederlandse situatie anders is. In het concept oordeel Televisie is de drie-criteriatoets door het college uitgevoerd.

Televisiemarkt

In de drie-criteriatoets is van belang dat de sneller dan verwachte digitalisering betekent dat de positie van kabelaanbieders op de televisiemarkt ten opzichte van de vorige analyse in een ander daglicht is komen te staan. De consequentie hiervan is dat voor de begin 2009 aan UPC en Ziggo opgelegde regulering – de wederverkoop van het analoge pakket – op grond van het huidige regelgevende kader vooralsnog geen rechtvaardiging meer is te vinden.

Enerzijds is er door de toegenomen digitalisering minder behoefte aan analoge televisie en anderzijds heeft de upgrade van het kopernetwerk van KPN tot gevolg dat KPN zelf, maar ook alternatieve aanbieders als Tele2 beter in staat zijn om een concurrerend ‘multi-room’ televisieaanbod te doen. Hierdoor is wederverkoop van een analoog pakket niet langer noodzakelijk om ‘derde partijen een uitgangspositie te geven in de ontwikkeling naar een gebundelde markt van digitale telefonie, internettoegang en digitale televisie.’ Opta geeft aan dat de consument in de praktijk bewijst dat er toenemende marktwerking is door over te stappen. Dit resulteert in dalende marktaandelen van kabelaanbieders en in dalende tarieven voor met name bundels. Opta zal op basis van deze ondervindingen geen regulering aan UPC en Ziggo opleggen.

Op de zakelijke markt is er veel minder dynamiek. Hoewel glasvezel (bovenkant van de markt) en kabel (onderkant) iets aan belang hebben toegenomen, blijft KPN dominant. Dit komt met name door het ‘multi-site’ karakter van de zakelijke klant, waardoor alternatieve aanbieders toch vak een beroep moeten doen op KPN.

Regulering

Kort samengevat legt Opta twee soorten regulering op (als een markt in haar visie regulering nodig heeft). Het kent enkele markten een relatief zware verplichting op, wat staat voor regulering in combinatie met een tariefverplichting (de verplichting tot het hanteren van maximaal het gereguleerde tarief). De regulering van andere markten volstaat met transparantieverplichting en de verplichting tot non-discriminatie.

De zwaardere verplichtingen gelden voor de consumentenmarkten voor toegang tot koper- en glasaansluitingen en voor de zakelijke toegang tot koperaansluitingen en wholesale vaste telefonie. Minder zwaar, maar wel gereguleerd, worden de consumentenmarkt voor wholesale vaste telefonie en de zakelijke markt voor wholesale huurlijnen en breedbandtoegang.